مسئوليت انسان در برابر ربات
مسئوليت انسان در برابر ربات
داستان Artificial intelligence در ابتدا توسط استنلي كوبريك، كه در پروژه به استيون اسپيلبرگ اعتماد داشت، تصور شد. پس از مرگ ناگهاني كوبريك در سال 1999، همسر او اسپيلبرگ را متقاعد كرد كه فيلم را بر عهده بگيرد. داستان فيلم در زماني است كه پيشرفت در رباتيك يك تهديد احتمالي براي گونه‌هاي انساني است. ديويد، يك پسر روباتيك، كه درزندگي مصنوعي‌اش قادر به تجربه عشق است. به عنوان نمونه اوليه، به زوجي داده مي‌شود كه پسر واقعي آن‌ها در حالت اغماي برگشت ناپذير قراردارد. پس از يك شروع سخت، ديويد و مادرش با هم پيوند مي‌يابند. پسر واقعي به طور معجزه آسايي از كما بيدار مي‌شود، به خانواده باز مي‌گردد و ديويد را به انجام كارهاي خطرناك فريب مي‌دهد. پدر احساس مي‌كند كه آن‌ها بايد ديويد را براي نابودي به سازنده بازگردانند، اما مادر اجازه مي‌دهد تا ديويد فرار كند. در بقيه فيلم، ديويد به دنبال پيوستن به مادرش است و مدتي براي جستجوي خود به روباتي به نام "جيگولو جو" مي‌پيوندد. ديويد در اقيانوس منجمد مي‌شود و هزاران سال بعد، مدت‌ها پس از انقراض گونه‌هاي انساني، روبات‌هاي آينده او را نجات مي‌دهند و به او اجازه مي‌دهند تا يك روز با مادرش متحد شود كه تا ابد در ذهن او خواهد ماند.
1- فيلم با روايتي اظهار مي‌كند كه به دليل كاهش منابع طبيعي، توليد مثل انسان تحت كنترل شديد قرار گرفته است و فقط زوج‌هاي داراي مجوز مي‌توانند بچه دار شوند. قبل از اينكه مجوز والدين به يك ضرورت تبديل شود، چقدر بايد وضعيت بد باشد؟
2- در ابتداي فيلم، پروفسورهابي اظهار مي‌دارد كه " روياي بشر از زمان تولد علم ايجاد يك موجود مصنوعي بوده است". احتمالاً يك حقيقت در اين مورد وجود دارد. چرا ما اين شيفتگي را داريم؟
3- يكي از دانشمندان Cybertronics مي‌پرسد: "اگر يك روبات بتواند واقعاً فردي را دوست داشته باشد، در عوض آن شخص چه مسئوليتي در قبال آن مكانيك دارد؟" پروفسور هابي پاسخ مي‌دهد: "در ابتدا، آيا خدا آدم را براي دوست داشتن او نيافريده بود؟" پاسخ پروفسور هابي به چه معناست؟
4- وقتي مادر ديويد او را در جنگل رها مي‌كند، ديويد فرياد مي‌زند "متاسفم كه واقعي نيستم!" گذشته از اينكه او را از خانه بيرون كرده‌اند، چرا از اين بابت پشيمان است؟
5- استيون اسپيلبرگ در مستندي درباره فيلم بيان مي‌كند كه داستان در زماني اتفاق مي‌افتد كه انسان‌ها و روبات‌ها در آستانه جنگ داخلي هستند. اين به صورت گرافيكي در "نمايشگاه گوشت" به تصوير كشيده شده است، جايي كه اسباب بازي‌هاي قديمي يا ثبت نشده گرد هم مي‌آيند و به سبك گلادياتور، قبل از آن كه جمعيت تشويق‌شان كند تخريب مي‌شوند. يكي از فروشگاه‌ها توضيح داد كه نمايشگاه گوشت براي آن بود تا انسان‌ها "برتري عددي را حفظ كنند". از ديدگاه مخالف، يكي از افراد حاضر در نمايشگاه گفت كه ماشين‌ها بايد نابود شوند زيرا آن‌ها كنترل را به دست خواهند گرفت. چرا نمي‌توانيم فقط با روبات‌ها در صلح زندگي كنيم؟
6- ديويد اولين كسي بود كه در طراحي مكانيك توانايي تجربه عشق را داشت. روي جعبه حاوي ديويدهاي توليد شده انبوه، "در نهايت عشق خود شما" نوشته شده است. با اين حال، معلوم مي‌شود كه ديويد داراي خواسته‌ها، دلايل خود انگيخته و توانايي تعقيب روياهاي خود است. رابطه بين عشق و ديگر توانايي‌هاي شناختي چيست؟
7- وقتي ديويد با ربات ديويد ديگري ملاقات مي‌كند، او با عصبانيت آن را نابود مي‌كند و معتقد است كه اين ديويد جديد براي عشق مادرش با او رقابت مي‌كند.
8- ديويد در انبار با جعبه‌هاي ديگر داويدها رو به رو شد. او به ماسك صورت يكي از ديويدها نزديك مي‌شود و از طريق دهانه چشم‌هايش به او نگاه مي‌كند. اگر چيزي نماد آن باشد، چه؟
9- وقتي جو به صورت مغناطيسي به بالگرد پليس كشيده مي‌شود، آخرين كلمات او به ديويد اين است: "من هستم، من بودم." بند "من هستم" اشاره اي است به جمله معروف دكارت "من فكر مي‌كنم، بنابراين هستم" كه نشان مي‌دهد ادعاي جو در مورد وجود او است. بند "من بودم" به چه معناست؟
10- اصطلاح يوناني باستان "deus ex Machina" به دستگاه نقشه ناخوشايندي اشاره مي‌كند كه براي بيرون آوردن قهرمان از شرايط سخت معرفي شده است: مانند سواره نظام كه در آخرين لحظه از كوه مي‌آيند. آيا پايان اين فيلم متكي به deus ex Machina است؟
11- چرا ربات راوي در ابتدا و انتهاي فيلم لهجه انگليسي دارد؟
12- در مستندي درباره فيلم، استيون اسپيلبرگ اظهار مي‌دارد كه يك مسئله كليدي مطرح شده در فيلم اين است كه ما تا چه اندازه در برابر روبات‌هاي هوشمند مسئوليت اخلاقي داريم كه روزي آن‌ها را ايجاد خواهيم كرد. يك ربات قبل از اينكه مسئوليت اخلاقي خود را در قبال آن بپذيريم يا نه به چه ويژگي‌هايي نياز دارد؟
برچسب: ،